Çocukluk çağı travmaları ve somatizasyon arasındaki ilişkide aleksitimi ve duygusal şemaların aracı rolü

Abstract

Dünyanın birçok yerinde çocuklar ihmale ve istismara maruz kalmaktadır. Çocukluk çağında maruz kalınan istismar ve ihmal bireyin fiziksel, ruhsal, cinsel ya da sosyal açıdan zarar görmesine neden olmaktadır. Çocuklukta maruz kalınan travmalar yetişkinlik döneminde çeşitli psikolojik ve fiziksel problemlerin zeminini oluşturmaktadır. Çocukluk çağı travmalarının duygusal yaşantının söze dökülememesindeki en büyük etkenlerden biri olduğu ve aleksitimi kavramının bu noktada önem kazandığı görülmektedir. Araştırmada çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon ilişkisinde aleksitimi ve duygusal şemların aracı rolü olup olmadığı incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi okuma yazma bilen 18-65 yaş arası 349 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmanın sosyodemografik bilgilerine dair sorular araştırmacı tarafından hazırlandı. Araştırmaya katılan bireylerin çocukluk dönemindeki travmatik yaşantıları ölçmek için "Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ)", aleksitimiyi ölçmek için "Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAO-20)", somatik belirti düzeylerini ölçmek için "Belirti Yorumlama Ölçeği (BYÖ)" ve "Belirti Tarama Testi (SCL-90-R)", duygusal şemaları belirlemek için "Leahy Duygusal Şema Ölçeği (LDŞÖ)" ölçeği kullanıldı. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde SPSS 25 programı kullanıldı. Araştırma sonuçlarına göre çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon pozitif yönde ilişkili olduğu görüldü. Araştırmada ikili değişkenler arası korelasyon analizi yapıldığında çocukluk çağı travmaları ile duygusal şemalar, somatizasyon ve aleksitimi pozitif yönde ilişki olduğu tespit edildi. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasındaki ilişkide aleksitimi ve duygusal şemaların kısmi aracılık ettiği görüldü. Çocukluk çağı travmaları ve somatizasyon ile ilgili olarak birçok araştırma yapılmıştır. Bu çalışma çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasındaki ilişkide aleksitimi ve duygusal şemaların aracı rolünü dikkate alarak literatüre katkıda bulunmaktadır.Child abuse and neglect is a wordwide phenomenon. They cause physical, psychological, sexual and social harms for the individuals. The effects of childhood traumas are also felt during the adulthood, as well as they become the root causes of various psychological and physical problems. Childhood traumas play a significant role in the non-expression of emotions and the concept of alexithymia gains importance at this point. The study examines whether the alexithymia and emotional schemas have an intermediary role in the childhood traumas and somatization. The sample of the study composes of 349 literate participants between the age of 18-65. The questions regarding the socio-demografic characteristics of the participants are prepared by the researcher. The childhood traumas are measured via Childhood Trauma Questionnaire (CTQ-28), the alexithymia is measured via Toronto Alexithymia Scale (TAS-20), the somatic systems are measured via Symptom Interpretation Questionnaire (SIQ) and Symptom CheckList-90 (SCL-90-R) and the emotional schemas are determined by using Leahy Emotional Schema Scale (LESS). SPSS 25 program is used in analysing the data. The results of the analysis show that the childhood traumas and somatization are positively correlated. The correlation analysis conducted between dual variables show that there are positive correlations between childhood traumas and emotional schemas, and between somatization and alexithymia. It is also found that the alexithymia and emotional schemas play a partial mediator role in the relationship between the childhood traumas and somatization. There are numerous studies regarding childhood traumas and somatization. This study will contribute to the literature by taking into account the alexithymia and emotional schemas in the the relationship between the childhood traumas and somatization.