PARANIN DEĞER KAYBINA BAĞLI AŞKIN ZARAR İSTEMİ VE İSPATI SORUNU

Abstract

Para borcunun zamanında ifa edilmemesi, eş deyişle borçlu temer-rüdü durumunda alacaklının bu gecikmeden kaynaklanan zararı temerrüt faizi ile karşılanmakla birlikte kimi zaman temerrüt faizi alacaklının zararını karşılamaya yetmemektedir. Bu gibi durumlarda alacaklının uğradığı zararın temerrüt faizi ile karşılanamayan kısmı, borçlunun te-merrüde düşmekte kusurunun bulunması koşuluyla, Türk Borçlar Kanu-nu (TBK) m. 122 uyarınca aşkın zarar olarak tazmin edilebilmektedir. Aşkın zararın tazmin edilmesi için kusur karinesinin varlığı kabul edil-mekte; borçlu kusursuz olduğunu iddia ediyorsa bunu ayrıca ispat etmesi gerekmektedir. Ayrıca aşkın (munzam) zararın mevcudiyeti noktasında ise alacaklının ispat yükü bulunmaktadır. Mal ve hizmet piyasalarındaki artış sebebiyle paranın alım gücünün azalması, borçlanılan para birimi-nin diğer para birimleri karşısında değerinin azalması suretiyle kur farkı-nın oluşması sebebiyle ortaya çıkmış olan zararın oluşması ile yüksek enflasyonun bulunduğu bir ülkede para borcunun geç ifası edilmesi du-rumlarında çok doğaldır ki alacaklının uğradığı zarar artmaktadır. İşte tam da bu noktada; alacaklının zararının temerrüt faizi ile karşılanama ması durumunda, borçlunun kusuru varsa, alacaklının da aşkın zarar olarak TBK m. 122 kapsamında zararını istenebilmesi, zararını ispat edebilmesine bağlıdır. Bu çalışmamızda; munzam zarar kavramı ve ko-şullarından bahsedilerek, paranın değer kaybından kaynaklanan zararın munzam zarar kapsamında talep edilip edilemeyeceği ile zararın tazmin edilmesi için ispat noktasında alacaklı lehine fiili bir karinenin varlığını oluşturup oluşturmayacağı incelenmiştir.