Erken dönem uyumsuz şemalarda başa çıkma: Psikodinamik, bilişsel-davranışçı ve duygusal bağlamda bir inceleme

Abstract

Bilimsel araştırmalar ve klinik deneyimler, erken dönem uyumsuz şemaların ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda, erken dönem uyumsuz şemalar üzerine yapılacak teorik çalışmalar ve pratik uygulamaların ruh sağlığı için oldukça önemli olduğu söylenebilir. Bu araştırmada, erken dönem uyumsuz şemaların psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisinde savunma biçimleri, bilişsel esneklik, başa çıkma tutumları ve duygu düzenleme becerilerinin aracı rolü incelenmiştir. Araştırmada, elverişli örnekleme yöntemi ile seçilen 600 katılımcı yer almaktadır. Veri toplama araçları olarak, Sosyodemografik Bilgi Formu, Young Şema Ölçeği, Bilişsel Esneklik Envanteri, Stresle Başa Çıkma Ölçeği, Duygu Düzenleme Becerileri Ölçeği, Savunma Biçimleri Testi ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada, aracılık etkisini belirlemek üzere Baron ve Kenny'nin nedensel adımlar yaklaşımı temel alınmıştır. Analizler ise Process Macro yazılımı ile yapılmıştır. Analizlerde SPSS 25 sürümü kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, genel olarak şema alanlarının -özellikle kopukluk ve zedelenmiş özerklik alanları- psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisinde, başta duygu düzenleme becerileri ile bilişsel esneklik olmak üzere; başa çıkma tutumlarından problem odaklı başa çıkmanın ve savunma mekanizmalarından immatür savunmaların öne çıkarak aracı rol üstlendiğini gösteren sonuçlar elde edilmiştir.Scientific research and clinical experiences of psychotherapists show that early maladaptive schemas, which are known to develop as a result of negative childhood experiences, have negative effects on mental health. In this context, it is thought that the theoretical and practical applications on early maladaptive schemas are very important for mental health. In this study, the mediating role of cognitive flexibility, coping attitudes, emotion regulation skills and defense styles in the effect of early maladaptive schema domains on psychological well-being was investigated. There are 600 participants selected by convenient sampling method in the research. Sociodemographic Information Form, Young Schema Scale, Cognitive Flexibility Inventory, Coping With Stress Scale, Emotion Regulation Skills Scale, Defense Styles Questionarie and Psychological Well-Being Scale were used to collect data. In the research, the Causal Steps Approach of Baron and Kenny was used to examine the mediation effect. Analyzes were performed with Process Macro software. SPSS version 25 was used in the analysis. As a result of the study, it was found that problem-focused coping, one of the coping attitudes, and immature defenses, one of the defense styles and especially emotion regulation skills and cognitive flexibility played a mediating role in the effect of schema domains- especially impaired autonomy and disconnection domain- on psychological well-being.