İşsizlik ve dış ticaret: Türkiye’deki bölgeler için genelleştirilmiş momentler yöntemi-dinamik panel veri yaklaşımı

Abstract

Çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Düzey 2 olarak belirtilmiş olan yirmi altı bölge için 2004–2009 dönemi yıllık verileri kullanılarak bölgelerin işsizlik oranı ile Türkiye’nin dış ticaretinden aldıkları pay arasındaki ilişki incelenmiştir. Buna göre, bölgelerin dış ticaretten aldıkları pay, o bölgeye ait olan illerin ilgili yıllardaki dış ticaret hacminin Türkiye’nin dış ticaret hacmine olan oranını ifade etmektedir. Tahminlerin tutarlı ve etkin olabilmesi için gerekli testlerin yapılarak varsayımların kontrol edilmesinden sonra Sabit Etkili Panel Veri ve Genelleştirilmiş Momentler yöntemleri kullanılmıştır. Sonuç olarak bölgeler arasındaki işsizliğin belirlenmesinde, bir dönem önceki işsizlik oranı ile ilgili dönem işsizlik oranı arasında aynı yönlü bir ilişkinin olduğu; bununla birlikte bölgenin dış ticaretten aldığı pay arttığında işsizlik oranının azaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Eylül 2008 döneminden itibaren etkisini göstermeye başlayan küresel finansal krizi ve sınır ticareti yapan illeri gösteren gölge değişkenlerin de anlamlı olduğu gözlemlenmiştir.

In the study, the relationship between unemployment rates of regions of Turkey and regions’ share in trade volume are analyzed by taking into account annual data of 26 regions that are defined as NUTS2 by Turkish Statistical Institute for the period of 2004-2009. The share of regions in trade volume denotes rate of trade volumes of the cities included by the region in Turkey’s total trade volume. After the necessary tests are applicated to satisfy assumptions, fixed effect panel data and generalized method of moments are used for consistent and efficient estimation. In conclusion, in determining unemployment rates of the regions, positive correlation is found between lag of unemployment rates and related periods’ unemployment rates. Meanwhile, when shares of the regions in trade volume increase, unemployment rates decrease. Also the dummy variables that are indicating the financial global crisis and border trading regions effect after September 2008 are significant.