Modernliğin akılcılık ve evrenselcilik iddialarının felsefi kökeni

Abstract

Kavramının içeriği konusundaki belirsizliğin aşılabilmesi, kavramın iki ayrı aşamada incelenmesiyle sağlanabilir. Birincisi, modernlik kavramı, yenilikçi ve ilerlemeci bir dünya görüşünü ifade etmektedir. Bu dünya görüşünün temeli beşinci yüzyılın sonunda, Yeniler-Eskiler ayrımının ilk belirdiği tarihte aranmalıdır. İkincisi, modernlik kavramı, akılcı ve evrenselci bir dünya görüşünü ifade etmektedir. Onyedinci yüzyılda Descartes’ın bilgi kuramıyla ortaya çıkan bu görüş, insanların doğayı, kendilerini ve toplumu algılayışlarını köklü bir biçimde değiştirmiştir. Bu makalede, modernlik kavramının içeriği, yukarıda belirtilen nitelikler dikkate alınarak, tarihsel ve felsefi olarak incelenmektedir. Amaç, modernliğin ne olduğunu ve neden eleştirildiğini daha açık ve anlaşılır hale getirmektir.To overcome the ambiguity about the content of the concept of modernity, the concept should be analyzed in two stages. First, the concept of modernity denotes the renunciation of the past, the appreciation of the new, and the celebration of the idea of progress. Second, the concept of modernity implies a rationalist and universalist worldview, whose rise was coincident with Descartes’ rationalist epistemology. This paper examines both historically and philosophically the content of the concept of modernity and intends to elucidate what modernity is and why it has recently been criticized.