Kültür endüstrisi bağlamında Mevlana’nın yeniden üretimi

Abstract

Bu çalışma, Türkiye’de Mevlana ve onun öğretileriyle gelişen Mevlevi kültürünü, kültür endüstrisi ekseninde değerlendirmektedir. Araştırmanın kavramsal çerçevesini, Frankfurt Okulu teorisyenlerinin geliştirmiş oldukları kültür endüstrisi kavramı oluşturmaktadır. Bu bağlamda, Mevlana ve Mevlevi kültürünün yeniden üretimindeki ekonomik, politik ve kültürel boyutlar ile yeniden üretim unsurlarının eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Literatür taramasıyla oluşturulan ve söylem çözümlemesi yöntemiyle ele alınan bu çalışmanın sonucunda, kültürel endüstrinin Mevlana’yı uluslararası boyutta üretilebilen, dağıtılabilen ve tüketilebilen yapay ve taklidi bir metaya dönüştürdüğü, ekonomik, politik ve ideolojik bir araç olarak yeniden şekillendirdiği saptanmıştır. Uluslararası politik ve ekonomik ilişkiler sürecinde ve kitleleri yönlendirmede kilit olarak kullanılan Mevlana’nın, popüler kültür ürünleri, medya ve reklamlar aracılığıyla yeniden üretildiği ortaya konmuştur.This study, investigates the Mawlawi Culture in Turkey based on Mawlana and his teachings in the context of cultural industry which was introduced by doctrinaires of Frankfurt School. It aims to examine, the economic, political and social dimensions of reproducing the Mawlawi Culture in a critical perspective. This research was done through the method of literatüre review and discourse analysis. In the outcome it is stated that, in an international scope cultural industry, transforms Mawlana into a producible, distributable, consumable artificial and imitation merchandise and reshapes it as economic, political and ideological devices.Products of popular culture, media and commercials are some of the elements of reproducing Mawlana in international economics and politics and manipulation of public opinion.