GÖRMEK İNANMAYA YETER Mİ? GÖRSEL DEZENFORMASYONUN AYIRT EDİCİ BİÇİMİ OLARAK SİYASİ DEEPFAKE İÇERİKLER

Abstract

Yapay zekâ temelli iletişim teknolojilerinin gelişimi, insan ve makine arasındaki ilişkide, bilginin manipülasyonu noktasında önemli riskler taşımaktadır. Deepfake, söz konusu ilişkide oluşturulduğu teknolojinin ismi gibi “yapay” olmaktan uzaklaştığı ve gün geçtikte gerçek gibi algılandığı bir dünya yaratmaktadır. Temel olarak yapay zekâ destekli görsel dezenformasyon olarak tanımlanan deepfake, bilgiye içkin güvenilirlik sorunsalını gündeme getirmiştir. Bu nedenle dezenformasyon içerikli paylaşımların bilgi manipülasyonu konusundaki risklerini tartışan literatüre, görsel dezenformasyon biçimi olarak sayılabilen deepfake penceresinden bakmanın önem arz ettiği düşünülmektedir. Deepfake, gerçek videolara çok benzeyen sentetik videoların seri üretimini mümkün hale getirmiştir. Türkiye dışında diğer ülkelerde siyasi söylem içeren deepfake videolara ulaşmak mümkündür. Bu çalışmanın çıkış noktası ise Türkiye’deki dezenformasyona ilişkin literatüre, deepfake bağlamında kapsamlı bir katkı sunmaktır. Buradan hareketle görsel dezenformasyonun bir biçimi olarak deepfake yaratma sürecinin temelini oluşturan teknoloji ele alınarak, deepfake teknolojisinin işitsel – görsel medyayı manipüle etmesini mümkün kılan yöntemler aktarılmış ve deepfake videoların nasıl işlediğini anlamayı sağlayacak bilgiler derlendikten sonra deepfake temelli manipülatif içeriklerin, siyasal iletişim bağlamındaki çıkmazları tartışılmıştır.