Satır dönüşümsel sistemik terapi modeline dayalı stres altında kullanılan başa çıkma duruşları ölçek geliştirme çalışması

Abstract

Bu çalışma, Satir Dönüşümsel Sistemik Terapi Modeline dayalı olarak Likert "Satir'in Başa Çıkma Duruşları Ölçeği"nin geliştirilmesi ve geçerlik-güvenirlik sınamalarını kapsamaktadır. Araştırma 18-78 yaş aralığında, 363'ü kadın, 96'sı erkek toplam 459 katılımcı ile yürütüldü. Araştırma verileri Kasım 2022-Şubat 2023 tarihleri arasında toplandı. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Satir'in Başa Çıkma Duruşları Ölçek taslağı (SBÇDÖ), Şema Mod Envanteri, Young Telafi Ölçeği ve Young Kaçınma Ölçeği veri toplama aracı olarak kullanıldı. Satir'in Başa Çıkma Duruşları Ölçeği literatür ve uzman görüşleri doğrultusunda 5'li likert tipi şeklinde 336 madde olarak hazırlandı. Araştırmada kapsam geçerliği sonrası 50 maddeye indirgenen ölçek formu kullanıldı. Verilerin analiz edilmesinde IBM SPSS 26.0 programı kullanıldı. Verilerin Açıklayıcı Faktör Analizine (AFA) uygunluğu Kaiser Meyer Olkin Test Sonucu (KMO) ve Barlett's Testi ile değerlendirildi. AFA'da döndürme yöntemi olarak Kaiser-Varimax rotation yöntemi kullanıldı. Alakasız, Alttan alıcı, Süper mantıklı ve Suçlayıcı alt boyut skorlarının güvenirliği Croanbach'a ? ile incelendi. Elde edilen analiz sonuçlarına göre Satir'in Başa Çıkma Duruşları Ölçeği dört Alt boyut (Alakasız-Alttan Alıcı-Süper Mantıklı-Suçlayıcı) sekiz faktörden (Alakasız-Davranışsal Kaçıngan, Alakasız-Duygusal Kaçıngan, Alttan Alıcı-Kendini feda eden, Alttan alıcı-Suçlu hisseden, Süper Mantıklı -Doğrucu Haklı, Süper mantıklı –Denetimci (Kontrolör), Suçlayıcı-Agresif, Suçlayıcı-İtham eden) toplam 26 maddeden oluştu. Çalışmamızda en düşük madde toplam korelasyonu 0.32 iken en yüksek korelasyon ise 0.66 olarak hesaplandı. İç tutarlılık ile ilgili yapılan analiz sonuçları Satir'in Başa Çıkma Duruşları Ölçeği'nin iç tutarlılığının yeterli düzeyde olduğu belirlendi. Bu ilk araştırma bulgularının gelecekte yapılabilecek araştırma ve uygulamalar bağlamında öncü olması beklenmektedir.This study covers the development and validity-reliability tests of the Likert "Satir's Coping Stances Scale" based on the Satir Transformational Systemic Therapy Model. The research was carried out with a total of 459 participants, 363 women and 96 men over the age of 18. Research data were collected between November 2022 and February 2023. Personal information form was used as data collection tool, Satir's Outline of Coping Stances Scale (SBSS), Schema Mode Inventory, Young Compensation Scale and Young Avoidance Scale were used as data collection tools.. Satir's Coping Stances Scale was prepared by the researcher in line with the literature and expert opinions, in the form of a 5-point Likert-type 336 items. The scale form, which was reduced to 50 items after content validity, was used in the study. IBM SPSS 26.0 program was used to analyze the data. The suitability of the data for Explanatory Factor Analysis (EFA) was evaluated with Kaiser Meyer Olkin Test Result (KMO) and Barlett's Test. Kaiser-Varimax rotation method was used as the rotation method in AFA. The reliability of the Irrelevant, Placating, Super Reasonable and Blaming sub-dimensions scores was evaluated with Croanbach's ?. According to the results of the analysis obtained, Satir's Coping Postures Scale consists of four sub-dimensions (Irrelevant-Placating-Super Reasonable-Blaming) and eight factors (Irrelevant-Behavioral Avoidant, Irrelevant-Emotional Avoidant, Placating-Self Sacrificing, Placating – Feeling Guilty, Super Reasonable-The Righteous is Right, Super Reasonable-Controller, Blaming -Aggressive, Blaming-Accusing) consisted of 26 items in total. In our study, the lowest item-total correlation was 0.32, while the highest correlation was 0.66. The results of the analysis on internal consistency were tested to find that the internal consistency of Satir's Coping Stances Scale was sufficient. These initial research findings were aimed to be pioneers in the context of future research and practices.