Gökyüzünden yeryüzüne inmeye çabalayan hukukun ilk çağ ve orta çağdaki Serencamı (Roma)

Abstract

İnsan eseri olan hukuk olgusu tarih boyunca göksel iradenin ve onun temsilcilerinin buyrukları olarak algılanırken, laiklik gündeme geldiğinde göksel iradenin yerini gerçekten halk iradesi mi almıştır? Laik hukukta da meşruiyetin dayanağı kaçınılmaz olarak, çağlar boyu mistik öğelere, irrasyonalitelere dayandırılan hukukta olduğu gibidir. Roma Hukuku 'nu laik hukuk olarak niteleyen genel görüş, zamanla hukuk kurallarıyla din kurallarının birbirinden ayrıldığına ve dine bağlı olmayan bir hukuk sisteminin oluştuğuna işaret etmektedir. Acaba durum böyle midir? Batı acaba ne kadar laiktir? Roma ımparatorluğu'nun her döneminde, hem pagan hem de Hristiyan yapılanmada, egemenlik ve meşruiyet bağlamında din her zaman etkili olmuştur. Dinin, Roma Hukuku üzerindeki etkisi çağdan çağa değişse de sistematik bir laikleşme sürecinden söz edemeyiz. Egemenlik kavram ve olgusunu yeryüzüne indirebilmenin tek dayanağı ise birey eksenli bir hukuk anlayışıdır.

Has the law. as a human creation. which was perceived as god 's and god 's delegate 's will through the history, been replaced with people's will when laicism came up? Legitimacv in secular law has been the same as the law which stood on mvstic elements and irrationality. Majority apinion, that characterize Roman Law as secular law, points out that legal principles and religious rules were decomposed through the time and as a result. the legal system not based on religion was established. ls that the situation? How secular is the West? Religion took an important part on sovereigntv and legitimacv through the impazan and Christian periods of the Roman Empire. Although the impact of religion has been changed through the ages. we shall not speak of a systematic secularization in Roman Law. The fact and concept of sovereigntv can only come down to earth with a legal approach based on individuals.